گونه‌های گیاهی گلستانکوه میراث ارزشمند خوانسار
لاله سرنگون ویا اشک مریم با نام علمیfritiliaria imperialis ازتیره سوسن liliaceae می باشد ارتفاع این گیاه به 75 سانتیمتر می رسد ودراستان اصفهان درشهرستانهای فریدونشهر ، سمیرم ، بوئین ومیاندشت ، خوانسار ودهاقان می روید. زمان گلدهی گیاه اواخر فروردین ماه تا آخر اردیبهشت ماه براساس ارتفاع محلی وسایر شرایط محیطی می باشد. ازنظر مرفولوژی گیاه پیازدار، دائمی ، برگ پهن ودرانتها نوک تیز وبراق که بصورت فراهم ساقه رادربر می گیرد. گلها عمدتا ً برنگ نارنجی وزردرنگ ، گلها درشت وکامل ، میوه بصورت کپسول وتکثیر بصورت پیاز وهم بذر صورت می گیرد ومیوه آن بزرگ وبه طول تقریبی 4 سانتیمتر می باشد. این گیاه بدلیل زیبایی خاص همیشه مورد علاقه طبیعت دوستان قرار گرفته وبعضاً توسط افرادی نیز مورد هجمه قرارگرفته بطوریکه نوع گل زرد آن دراکثر رویشگاهها نابود گردیده است .این گیاه درشرایط بارندگی حداقل 250 میلیمتر به بالا مستقر می گردد وبا گونه هایی مانند گون گزی تیپ گیاهی تشکیل می دهد .
لازم بذکر است تا کنون درجهان 100 گونه لاله واژگون شناسایی که تنها 15 گونه آن درایران وجود دارد که معروفترین آنها همان لاله سرنگون ویا اشک مریم می باشد. ازمناطق خاص که این گیاه به وفور دریافت می شود ، می توان به گلستانکوه خوانسار، دره بید بویین ومیاندشت ، گلهونی فریدونشهر ودشتک دهاقان اشاره کرد.
فرماندار خوانسار با بیان اینکه برخی دامداران پروانه چرای بیش از حد در اختیار دارند و دهیاران مکلف به ارائه آمار دام به منابع طبیعی هستند، اظهار کرد: تاکنون گزارشی مبنی بر افت گونه‌های گیاهی در شهرستان گزارش داده نشده است.
وی با بیان اینکه گونه‌های گیاهی گلستانکوه خوانسار میراث ارزشمندی است، تاکید کرد: حفظ این گونه‌ها از مطالبات دوستداران محیط زیست شهرستان است که باید حفظ و نگه داری آن در دستور کار قرار گیرد.
فرماندار خوانسار با اشاره به فعالیت معدن سرب و روی در این شهرستان، تصریح کرد: باید بررسی شود که مجوز فعالیت معدن سرب و روی در شهرستان از سوی چه مراکزی صادر شده است.
تا نیم قرن پیش حضور پلنگ در کوهستان های صعب العبور خوانسار و مشرف به فریدن، در منطقۀ درّۀ غار مشاهده شده بود، یوزپلنگ هم دیگر گربه سان بزرگی است که در خوانسار وجود داشته است
خوانسار در گذشته با داشتن گروه ها و گونه های متعدّد و متنوّع زیستی و جانوری، یکی از غنی ترین مناطق و زیستگاه های طبیعی حیات وحش در کشور محسوب می شد؛ لیکن عواملی چون شکار یا صید بی رویۀ حیوانات؛ آثار و پیامدهای منفیِ ناشی از فعالیّت ها و دخالت های انسانی در تصرفات بی حدّ و مرز از طبیعت برای بهره برادری در توسعۀ شهر و در نتیجه از بین رفتن و تخریب قلمرو و زیستگاه جانوران، و همچنین افزایش استفاده از مراتع برای چرای دام یا جهت کشاورزی، که نابودی گونه های گیاهی به عنوان اصلی ترین منبع غذایی حیواناتی چون آهو، کل، بز کوهی و غیره را در پی داشت، باعث بر هم زده شدن تعادل محیط زیست طبیعی در این منطقه شده و آن را با تهدید جدی روبرو کرده است، تا جایی که از برخی گونه های جانوری منحصر بفردِ خود جز نامی باقی نمانده است.
یکی از معروف ترین گونه‌های جانوری در این شهر که از روزگاران گذشته به بعد با فرهنگ و نام خوانسار عجین شده، خرس است! این حیوان مهمترین شاخصۀ حیات وحش در خوانسار قدیم به شمار می رفت. اگرچه از نیم قرن اخیر تا به امروز خرسی دیده نشده و حتی گزارشی از حضور آن حیوان در مناطق کوهستانی خوانسار به دست نیامده است، اما به قطع می توان گفت که این حیوان در کوهستان های خوانسار (کوههای سمت قلۀ سول) وجود داشته و گویا در قدیم تعدادشان هم زیاد بوده است[2]. سیّاحان و گزارشگران عصر قاجار و بعد از آن، که از خوانسار گذر یا عبور کرده اند از چنین حیوانی اسم برده و محل زندگی آن را هم ارتفاعات منطقه یا کوهستان های صعب العبور اطراف خوانسار ذکر کرده اند[3]. این افراد انگار یا آن حیوان را به چشم خود دیده اند و یا از زبان دیگران شنیده و آن را در خاطراتشان ثبت کرده اند.
